Yeni bir ilişkiye başladınız. Peki bu sizin için doğru kişi mi? Psikolog Barbara De Angelis kaleme aldığı kitabında partner seçerken önem verilmesi gereken noktaları anlattı
Hayatında hiç yanlış bir sevgili seçmemiş, ben bu hatayı nasıl yaptım diye epey bir acı çekmemiş olan var mıdır bilmiyorum. Bu konunun epey karışık dinamikleri olduğu için hepimizin bir şekilde yanılması da çok kolay. ABD’li Dr. Barbara De Angelis yazdığı ”Are you the one for me?” (Benim için doğru kişi sen misin?) adlı kitapta, partner seçerken dikkat edilmesi gereken kusurlardan ve onları çözmek için yapılması gerekenlerden bahsetmiş.
Yazar bu tür durumlarla karşılaştığımızda sormamız gereken üç sorunun altını tekrar çizmiş: ”Bu sorun ne kadar ciddi?”, ”Partnerim bunun farkında mı?”, ”Bu konuda ne yapıyor?” Biz de dikkat edilmesi gereken bu noktaları sizin için derledik.
1- Bağımlılık
Yazar Barbara de Angelis, ”Sakın kendinize yalan söylemeyin! Bağımlılığı olan biriyle beraber olmak ateşle oynamak demektir! Ateşe parmağını sokarsan yanar!” diyor ve bağımlılığı olan biriyle ilişkiyi bir aşk üçgenine benzetiyor: Siz, sevgiliniz ve bağımlılığı… Yazara göre, bağımlılığı olan birine âşık olmak, özgür olmayan birine âşık olmak demek! Bağımlılığı olan kişilerin çoğunluğunun problemleri olduğunu bile düşünmediklerini açıklıyor ve ekliyor: ”Bu tür durumlarda, tutarsız ya da tahmin edilemeyen davranışlara; şiddet ya da öfke patlamalarına; sürekli depresyona; sorumsuzluğa; seksüel yetersizliğe, kavgaya ve pek çok iniş çıkışa hazır olmalısınız.”
Ne yapabilirsiniz?
Bekârsanız: Birisiyle yeni tanıştığınızda, alkol dahil olmak üzere onun değerlerini tanımlayın. Davranışlarını dikkatle izleyin ve sakın onun için özürler üretmeyin.
2- Öfke
Barbara De Angelis, kitabında, öfkeli biriyle yaşamayı, saatli bir bombayla yaşamaya benzetmiş: ”Ne zaman patlayacağını asla bilemezsiniz. Bir teröristinin eline düşen rehineden farkınız yoktur.” Yazara göre, partneriniz çocukken taciz edildiği; sevilmemiş, terk edilmiş hissettiği; duygularını hiçbir zaman ifade edemediği, anne-babası arasında geçenleri çaresizce izlemek zorunda kaldığı için kendisini zayıf hissediyor ve bugün bu nedenle öfkesini kullanarak insanları kontrol etmeye çalışıyor olabilir.
Peki ama kişi neden bu davranışlara katlanıyor olabilir? Kitapta bu durumun muhtemel sebepleri şu şekilde özetlenmiş:
Çocukluğunuzda ebeveynelerinizden biri ya da ikisi de öfkeli kişiler idiyse, kendinize aynı şeyi yapacak kişileri bulabilirsiniz.
Kendinize güveniniz çok düşük olabilir ve tacizkâr birisi için kolay bir ”kurban”sınızdır.
Kendi öfkenizi ifade etmekte zorlanıyorsunuzdur.
Ne yapabilirsiniz?
Partneriniz yardım almak için derhal harekete geçmedikçe ve somut aşamalar kaydetmedikçe sakın geri dönmeyin. Burada en önemli adım, ”sizin” buna neden katlandığınızı bulmanız, önce kendinize odaklanmanızdır.
3- Kurban Bilinci
Yazar Barbara de Angelis’e göre, kurban bilinci, bazı kadın ve erkeklerin hayata karşı geliştirdikleri bilinçtir. Bu tip kişiler; nadir olarak size ya da olaylara öfkesini direkt gösterir. Üzüldükleri konuda yardım etmek istediğinizde, ”işe yaramayacak” şeklinde cevap alabilirsiniz. Hayatlarında, sürekli olarak onları mutsuz eden birşeyler bulur, sürekli kendilerine acırlar. Karar alıp, harekete geçmekte zorlanabilirler. Bir kurbanla beraberseniz, partnerinizi çok rahatsız edeceği çok açık olsa da bu durumla yüzleşmeliniz.
Ne yapabilirsiniz?
Bütün diğer kusurlar gibi bu da üstüne gidildiğinde başarıyla aşılacak bir durumdur.
4- Kontrol Hastası
”Partneriniz, her şeyin kendi istediği şekilde olmasını mı istiyor? Onun tarafından sürekli olarak eleştirilme, yargılanma korkusu mu yaşıyorsunuz? O zaman siz bir kontrol hastasıyla beraber olabilirsiniz” diye açıklıyor Barbara De Angelis. Kontrol hastalarının, duygusal taraflarını açmada zorluk yaşayabildiklerini; çok kıskanç ve sahiplenici olabileceklerini anlatıyor.
Peki neden kontrolcü birini seçer insan? Zayıf hissediyor ve sizi kontrol edecek birine ihtiyaç duyuyor ya da bir önceki partneriniz pasif olduğu için tam tersi bir seçim yapıyor olabilirsiniz. Hatta belki de siz bir kontrol hastası olduğunuz için kendinize ayna olacak birini bulmuş da olabilirsiniz.
Ne yapabilirsiniz?
Bu en zor durumlardan biri ve karşı tarafın atılan adımların kesin olduğunu çok net olarak anlaması gerekiyor.
5- Duygusal yaralar
Hepimizin çocukluktan gelen duygusal yükleri mutlaka vardır ve bunları yetişkin ilişkilerimize taşırız. Bu durumda üç ana konuya dikkat etmemiz gerekiyor: ”Bu yaralar partnerimi ne kadar incitti?”, ”Partnerim bu duygusal yaranın ve onu nasıl etkilediğinin farkında mı?”, ”Bu konuda iyileşmek için aktif olarak uğraşıyor mu?”
Bu sorulara verilen cevaplar bu konunun ölümcül olup olmadığını belirliyor. Yazar diyor ki:
Eğer partneriniz, çocukken sözle ya da fiziksel olarak taciz edildiyse; öfke, bağımlılık, kontrolcü davranışlar, problemleri ele alamama, drama bağımlılığı gibi kalıplarla karşılaşabilirsiniz.
Partneriniz, çocukluğunda boşanma, ölüm, evlat edinme, intihar gibi olaylar yaşamışsa; ilişki korkusu, ilişki bağımlılığı, güvensizlik gibi davranışlarda bulunabilir.
Partnerinizin ebeveynleri, alkol, uyuşturucu, ilaç bağımlısı idilerse; partneriz de ilişkide bağımlılık, alkol ya da başka bir şeye bağımlılık, iletişim kurmada problem ya da güven problemleri yaşayabilir.
6- Seksüel işlevsizlik
Yazar, yıllardır bu konuda ona yüzlerce kişinin başvurduğunu söylüyor ve anlatıyor: ”Kocanız pornografik yayınlara, kırmızı noktalı kanallara bağımlı olabilir. Karınız, seksi aklına bile getirmiyor olabilir. Sevgiliniz, yanınızdan geçen kadınların vücuduna bakıp sürekli yorumlarda bulunuyor olabilir.” Eğer bunlardan biri bile varsa, saklamayın seksüel bağımlılık problemi yaşıyorsunuz. Bu problemle yüzleşmek istediğinizde şunlarla karşılaşabilirsiniz:
Onun sekse bağımlılığını, size düşkünlüğü sanabilirsiniz. Partneriniz, sizi soğuk olmakla, karşılık vermemekle suçlayıp olayı ”sizin” probleminiz haline getirebilir. Ya da bu problemle yüzleşmekten utanıyor olabilirsiniz.
Ne yapabilirsiniz?
Ne olursa olsun, bu problemle yüzleşmediğiniz takdirde ilişkinizi kaybedebilir, hatta seksten soğuyabilirsiniz. Bu problemle yüzleşilmez ve çözüm için çaba sarfedilmezse, mutlaka ölümcül olacaktır.
7- Geçmiş ilişki
Barbara de Angelis’e göre, eğer partneriniz hâlâ önceki ilişkisine öfke duyuyor ve pişmanlık hissediyorsa veya bu konuda kendisini suçluyorsa, ona kendisini tedavi etmek için zaman vermelisiniz. Yazar, bu kısımda şunun altını çiziyor: ”Bu tür kişileri ilişkiden, yakınlıktan korktuğunuz için seçiyor olabilirsiniz.”
Ne yapabilirsiniz?
Eğer sürekli bu tür ilişkiler yaşıyorsanız, kendi ilişki korkunuzla yüzleşmek için yardım almalısınız
