Doğum kontrol haplarının doktor önerisine göre kullanılması gerekiyor
Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op.Dr. Eylem Şeker Arı, doğum kontrol haplarının doktor önerisine göre kullanılması gerektiğini belirtti.
Dr. Arı, doğum kontrol haplarının içinde östrojen ve progesteron adlı iki hormon tipi bulunduran tablet formunda ilaçlar olduğunu belirterek hapların getirdiği damar tıkanıklığı riski hakkında farkındalığın gün geçtikçe arttığını söyledi.
Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü doktorlarından Eylem Şeker Arı, halk arasında ‘damar tıkanıklığı’ denilen hastalığın, tıpta ‘tromboembolik hastalık’ olarak adlandırıldığını anlattı. Dr. Arı, doğum kontrol haplarının içinde bulunan östrojen hormonunun kanda bulunan pıhtılaşma mekanizmasını artıran bir hormon olduğunu ifade ederek, “Normalde vücudumuzda meydana gelen kanamaları durdurmaya yarayan bu pıhtılaşma sistemi aşırı aktive olduğunda vücudun çeşitli damarlarında gereksiz yere pıhtılaşmaya yol açarak damarların tıkanmasına neden olabilir. Bu ihtimal genç, normal kiloda olan damar ve şeker hastalığı bulunmayan ve sigara içmeyen kadınlarda oldukça düşük orandadır” dedi.
DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANILMALI
Kadınların doktor önerisine göre doğum kontrol hapı kullanması gerektiğini söyleyen Dr. Arı, şöyle konuştu: “Mümkün olan her durumda en düşük doz içeren hap tercih edilmelidir. Düşük doz haplar aynı gebelikten koruyucu etkiyi göstermelerine karşın östrojen daha az olduğundan damarsal sorun oluşma riski daha azdır. Doğum kontrol hapına başlamadan önce kadınlara önerilen bir test bulunmamaktadır. Bunun tek bir istisnası ailelerinde pıhtılaşma hastalığı olan aile bireylerinde erken yaşlarda kalp krizlerinin veya felçlerin yaşandığı kadınlara yapılması önerilebilecek testlerdir.
Bu testler arasında en önemlisi kanın pıhtılaşma eğilimini artıran hastalıklar arasında en sık görüleni olan Faktör V (beş) Leyden Mutasyonu genetik hastalığının olup olmadığını belirleyen testtir. Bu bozuk geni taşıyan kadınların doğum kontrol hapı kullanması önerilmez. Yine daha önceki gebeliklerinden birinde pıhtı oluşumuna bağlı sorun yaşayan kadınların kesinlikle bu haplardan uzak durmasını tavsiye ediyoruz.”
BU HAP ARKADAŞIMA İYİ GELMİŞ DEMEYİN
Bazı kadınların ‘Bu hap arkadaşıma iyi gelmiş’ diyerek kullanmaya başladığına dikkat çeken Dr. Arı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Doğum kontrol haplarının sadece doktor kontrolünde kullanıldığı durumlar da var. Hastalar doğum kontrol haplarını kendi isteklerine göre almamalı ve kullanmamalıdır. Basit migren tipi baş ağrıları ve diğer baş ağrısı türleri, çeşitli kalp hastalıkları, jinekolojik muayenede miyom saptanması, hipertansiyon hastalığı ilaçlarla veya diğer yöntemlerle tümüyle kontrol altına alınmış ve 35 yaşından genç olmak, kontrol altına alınmış şeker hastalığı varlığı ve yaygın olmayan varisler bu hastalıklardan bazılarıdır.”
Doğum kontrol hapı kullanan kadınların altı ayda bir doktor kontrolünden geçmesi gerektiğini belirten Dr. Arı, karaciğer fonksiyon testleri, kanda trigliserid ve kolesterol düzeylerine baktırmak gerektiğini söyledi. “Birçok çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde, doğum kontrol hapı kullanan kadınların yüzde 2-18’inde hipertansiyon ortaya çıktığı görülmektedir” diyen Dr. Arı, doğum kontrol haplarının kesinlikle kullanılmaması gereken durumları sıraladı.
Dr. Arı’ya göre, gebelik şüphesi veya gebelik varlığı, nedeni henüz belirlenmemiş adet dışı kanama, damar iltihabı geçirmekte olmak veya daha önceden bu sorunu yaşamış olmak, vücudun herhangi bir organında damar tıkanıklığı sorunu yaşamakta olmak veya daha önce bu sorunu yaşamış olmak, 35 yaşın üzerinde olup sigara kullanmak, yetmezlikle seyreden kronik karaciğer hastalığı sorunu olmak, meme kanseri şüphesi olmak, ilaç içinde bulunan maddelere karşı alerjisi olmak.
DOĞUM KONTROL HAPLARININ YARARLARI
Op.Dr. Eylem Şeker Arı, düzenli kullanımda doğum kontrol haplarının yararlarını da şöyle anlattı: “Adet döngüsünün düzenli olmasını sağlar, adet kanamasının miktarını azaltarak gereksiz kan kaybını önler, adet öncesi gerginlik belirtilerini azaltır, adet sancısı, doğum kontrol hapı kullananlarda daha az sıklıkla görülür, akne (sivilce) ve tüylenme, rahim kanseri ve yumurtalık kanseri daha az sıklıkla görülür, gebelik oluşma riskinin azalması dış gebelik ortaya çıkma riskinin de azalmasını sağlar, yumurtlama süreci baskılandığından hap kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri, fibrokistik meme sorunu daha az görülür, genital enfeksiyon gelişme riskini azaltır, endometriozis hastalığı daha az sıklıkla görülür, kemik yoğunluğu daha yavaş azalır.”
İHA
